مصطفی بن عبدالملک بابی حلبیبابیِ حَلَبی، مصطفی بن عبدالملک (عثمان) (د اواخر ذیحجه ۱۰۹۱/ ژانویه ۱۶۸۱)، ادیب، شاعر و قاضی حنفی حلب می‌باشد. ۱ - گزارش محبی از مصطفیمحبی که معاصر وی بوده، در خلاصةالاثر اطلاعات نسبتاً جامعی از زندگی او به دست داده است. ۲ - ولادتمصطفی در «باب» یکی از روستاهای حلب زاده شد. ۳ - تحصیل علوم رایجدر همان زادگاه خود به تحصیل علوم رایج پرداخت. ۴ - سفر به دمشقسپس در ۱۰۵۱ق/۱۶۴۱م برای تکمیل تحصیلات فقهی آهنگ دمشق کرد و به خدمت ابن حسام، قاضی‌القضات دمشق رسید. اشعاری نیز در ستایش ابن حسام از او باقی است. بابی در این شهر نزد عبدالرحمان عمادی و نجم‌الدین غزی دانش آموخت. [۵]
طباخ، محمد راغب، اعلام النبلاء، ج۶، ص۳۶۲، حلب، ۱۳۴۴ق/۱۹۲۶م.
۵ - گام نهادن در وادی عرفانسپس به آناتولی (آسیای صغیر) سفر کرد [۶]
زیدان، جرجی، «تاریخ آداب اللغة العربیة»، مؤلفات، ج۱، ص۶۳۰، بیروت، ۱۴۰۲ق/ ۱۹۸۲م، ج ۱۴.
و در آن‌جا به تدریس پرداخت. وی در آناتولی گام در وادی عرفان نهاد و طریقت مولویه را برگزید. [۸]
طباخ، محمد راغب، اعلام النبلاء، ج۶، ص۳۶۲، حلب، ۱۳۴۴ق/۱۹۲۶م.
[۹]
زیدان، جرجی، «تاریخ آداب اللغة العربیة»، مؤلفات، ج۱، ص۶۳۰، بیروت، ۱۴۰۲ق/ ۱۹۸۲م، ج ۱۴.
او در آن دیار با بزرگان و دولت‌مردان دستگاه عثمانی مصاحبت و همنشینی داشت و مدایحی نیز در ستایش شیخ‌الاسلام یحیی افندی و همچنین وزیر اعظم احمد پاشا کوپریلی سروده است.۶ - قضاوتبابی در شهرهای بزرگی همچون طرابلس شام، مغنیسا و بغداد به شغل قضا پرداخت و در ۱۰۹۱ق قاضی مدینه شد. ۷ - درگذشتدر همان سال به مکه رفت و پس از گزاردن مناسک حج، در اواخر ذیحجه درگذشت. ۸ - اشعاربابی در شعر از شاعران بزرگ کهن تقلید می‌کند و آثارش آکنده از واژگان و نام‌های خاص و تصاویر و ایهام‌های معروف است؛ او نیز بر ویرانه‌های منزلگه یار می‌گرید و با ذکر نام یکی از جایگاه‌ها یا یکی از معاشیق خیالی، شنونده را به عصر جاهلی باز پس می‌کشاند. در آنچه محبی ابداعات او می‌خواند، چندان نوآوری نمی‌توان یافت. آیا قصیده‌ای که در رثای دندان برکنده خویش سروده، و هوار جالب توجه پنداشته است، نوآوری تلقی می‌شود؟ ۹ - تنها اثرتنها اثر بر جای مانده از او دیوان شعری است II/۳۵۷) که در بیروت (۱۲۸۹ق/۱۸۷۲م، نیز ۱۳۲۶ق/۱۹۰۸م) به چاپ رسیده است. ۱۰ - شرح احوالطباخ نیز ضمن مجموعه‌ای با عنوان العقود الدریة فی الدواوین الحلبیة که در حلب (۱۹۲۹م) منتشر شده، به شرح احوال و اشعار مصطفی بابی پرداخته است. ۱۱ - فهرست منابع(۱) زیدان، جرجی، «تاریخ آداب اللغة العربیة»، مؤلفات، بیروت، ۱۴۰۲ق/ ۱۹۸۲م، ج ۱۴. (۲) طباخ، محمد راغب، اعلام النبلاء، حلب، ۱۳۴۴ق/۱۹۲۶م. (۳) محبی، محمدامین، خلاصة الاثر، بیروت، دارصادر؛ ۱۲ - پانویس
۱۳ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «بابی‌حلبی»، ج۱۱، ص۴۲۸۳. |